Dat wij er in Nederland gemiddeld genomen een “doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg”-visie op nahouden, is voor niemand nieuws. Daarnaast leven we in Nederland in een enorm westerse cultuur. Dat komt met vele voordelen, maar soms slaan we de plank ook goed mis. We zijn zo gewend aan de maakbaarheid van het leven, dat we ook rondom de bevalling en kraamtijd vooral kijken naar hoe we het zo ideaal mogelijk kunnen plannen en hoe we toch vooral weer zo snel mogelijk terug kunnen naar ons “normale” leven. In Amerika is een geplande keizersnede de normaalste zaak van de wereld en als we Insta mogen geloven kun je drie dagen na de bevalling prima weer in de kap en de krul het terras op. Maar… is dat nou wel zo een goed idee?
Lesje latijn
Laten we beginnen met een lesje Latijn. Een uitleg van het woord “post partum”. Post betekent na, de partus is de bevalling. Post partum betekent dus: de periode na de bevalling. Het woord post partum wordt vaak geassocieerd met de kraamtijd maar beslaat dus een veel langere periode in het vrouwelijk leven: niet alleen de eerste dagen, maar alle dagen na de bevalling.
42 dagen voor 42 jaar
Tijdens mijn zwangerschap heb ik de zwangerschapscursus “Ayurveda in de zwangerschap” van Kim van der Veer gevolgd. Deze cursus trok mijn aandacht omdat het een andere kijk op de zwangerschap geeft dan we gewend zijn in onze westerse cultuur. Wij zijn in Nederland gewend om de kraamtijd als 8 dagen te beschouwen, zo lang is de kraamvrouw er immers, maar na die 8 dagen is het echt niet ineens gedaan. Dan begint het pas: ben je alleen met je kleine terwijl je zelf toch echt ook herstellende bent. In de Ayurveda hebben ze het over 42 dagen voor 42 jaar: de eerste 42 dagen na de geboorte van een kind bepalen de gezondheid van de moeder voor de komende 42 jaar. Door de eerste periode echt zo rustig aan mogelijk te doen, help je je kleine niet alleen aan een zachte landing maar help je jouw lijf ook met herstellen. Dat voelt allemaal misschien op korte termijn wat overdreven (je wil immers in de kap en de krul dat terras op voor die Insta-waardige koffie), maar kan op lange termijn groot verschil maken!
Ik vroeg Kim om uit te leggen waar dit gegeven vandaan komt en hoe jij het kan toepassen in jouw eigen kraamtijd:
“‘42 dagen, voor 42 jaar’, is een bekend gezegde in de Ayurveda. Waarmee de zorg voor moeder en baby in de eerste 6 weken na de bevalling benadrukt wordt. Want hoe je zwangerschap en bevalling ook verlopen, er is altijd sprake van uitputting. Dat begint al tijdens de zwangerschap als de baby in de buik letterlijk alles wat het nodig heeft gaat onttrekken van de moeder. Maar daar houdt het niet op. Bij de bevalling krijgt namelijk elke vrouw in meer of mindere mate te maken met een verlies aan lichaamsvloeistoffen (o.a. bloed en lymfe of in Ayurveda termen ‘Rakta’ en ‘Rasa’ Dhatu) en geeft ze enorm veel energie en daarmee kracht (in Ayurveda ‘Bala’ genoemd) weg. Tel daar het slaapgebrek, een overgestimuleerd parasympatisch zenuwstelsel (niet alleen door de bevalling, maar ook doordat je baby op verzoek verzorgd en gevoed moet worden) en enorme hormonale veranderingen bij op en je begrijpt dat wanneer je dit niet goed opvangt kan leiden tot grotere onbalansen die nog vele jaren later op kunnen spelen. Reden genoeg dus om in deze cruciale periode goed voor de nieuwe moeder te zorgen.
Volgens de Ayurveda begint dit bij het inbrengen van warmte, rust, voedende voeding en het verminderen van prikkels. Daarmee kalmeer je Vata Dosha, het wind en ruimte element, die sky high gaan na de bevalling. Waar je aan kunt denken is het eten van warme soepen van groenten die uit de aarde komen (zoals pompoen, wortels, bieten en pastinaak) afgemaakt met verwarmende kruiden (o.a. fenegriek, kaneel en gember) en een beetje (vegan) room. Het minimaliseren van bezoek en minstens 1 week volledige bedrust nemen waarna je de weken erna in en rondom bed beweegt dragen ook bij aan het bevorderen van je herstel. Daarnaast kun je jezelf dagelijks insmeren met warme sesamolie en kruiden als ashwagandha toevoegen aan je dagelijkse routine om zo je zenuwstelsel te voeden en kalmeren. Zoveel mogelijk slapen of rusten als je baby slaapt is natuurlijk ook een groot kado en geeft je niet alleen de kans om huid-op-huid met elkaar te verbinden, maar vormt ook de basis voor een voorspoedig herstel.”
Hoe je jouw kraamtijd Ayurveda-proof kunt inrichten leer in je in Kim’s workshops en zwangerschapscursussen. Haar up to date aanbod vind je hier: https://startwithrasa.com/events/
9 maanden op, 9 maanden af
Misschien heb je deze uitspraak wel eens gehoord: 9 maanden op, 9 maanden af. 9 maanden zwanger, betekent 9 maanden ontzwangeren. Dit is gewoon bewezen: het vrouwelijk lichaam heeft de tijd nodig om te ontzwangeren en dat duurt gemiddeld net zo lang als dat je zwanger bent geweest. Bij sommige vrouwen gaat dit iets sneller, bij andere duurt het juist weer langer. Houd er rekening mee dat jouw lichaam (je vagina, je buik, je borsten, je hormonen, zelfs je hersenen) een enorme transformatie doormaken om ervoor te zorgen dat die kleine in je buik gebouwd wordt en dat het ook een enorme transformatie is om alles daarna weer naar “normaal” te krijgen. Je bent en blijft post partum. Dus ook na die 42 dagen: neem je tijd, luister naar je lichaam, trek aan de bel als je klachten hebt (daar hoef je je heus niet bij neer te leggen omdat het “erbij” hoort!) en wees een beetje lief voor jezelf. Je hebt een mens gebouwd, nieuw leven gecreëerd. Jouw lijf heeft een topprestatie geleverd waar je trots op mag zijn! You did great!
