De eerste dag
De kraamhulp komt bij jullie thuis. Je bespreekt met haar jullie wensen en maakt haar wegwijs in huis. Daarnaast komen er een aantal bewonderaars langs die niet kunnen wachten om kennis te maken met het kleine wondertje. Dat op zichzelf kan al best overweldigend zijn zo kort na je bevalling. En het allerbelangrijkst, je hebt nu een baby die zorg nodig heeft. In het begin herken je de signalen nog niet en weet je niet meteen wat je kleine nodig heeft. Jij en je partner moeten jullie kindje nog leren kennen. Moet hij of zij worden verschoond of gevoed, of zijn het alleen krampjes?
In het begin is het vooral uitproberen, je kanmet al je vragen terecht bij de kraamhulp. Maar probeer ook je intuïtie te volgen en zoveel mogelijk zelf te doen. De kraamhulp is namelijk na een weekje weg en dan sta je er ook alleen voor. Leer je baby kennen en weet ook dat het tijd nodig heeft.
Je baby valt af | In de eerste dagen na de bevalling valt je kindje wat af. Je borstvoeding moet nog goed op gang komen en je kleintje kan daardoor nog niet zo goed drinken. Ook kan je baby zich wat misselijk voelen en een beetje spugen. De kraamhulp houdt het gewicht goed in de gaten. Gelukkig heeft je baby in je buik genoeg reserves aangemaakt om even vooruit te kunnen. Een week na de geboorte komt je baby in een rap tempo weer aan. Binnen twee weken zit hij of zij weer op het geboortegewicht.
Zwarte ontlasting | Misschien heb je het al eens gehoord bij vrienden, familie of kennissen. De eerste ontlasting van een baby (meconium) ziet eruit als teer. De poep is donkergroen of zwart van kleur en is erg plakkerig. Dit is heel normaal. Je kindje heeft vruchtwater in de baarmoeder ingeslikt, daar komt de kleur vandaan. Bewaar de luier voor de kraamhulp, zodat ze de poep kan controleren.
Kraamtranen | Het kan zijn dat je na je bevalling in een emotionele achtbaan terechtkomt. Het ene moment voel je je intens gelukkig, het andere moment kan je alleen maar huilen. Dit komt door je veranderende hormonen en de vermoeidheid en alles wat op je afkomt. Meestal duurt dit maar een paar dagen.
Herstel | Lichamelijk voel je je na de bevalling waarschijnlijk behoorlijk zwak. Kort na de bevalling kan je meestal al douchen, maar veel vrouwen voelen zich alsof ze een marathon hebben gelopen. Je kan ook nog duizelig zijn en rugpijn en hoofdpijn ervaren. Dit hoort er allemaal bij. Ook vloei je na de bevalling behoorlijk. Om dit op te vangen, gebruik je kraamverband. Op de plek waar de placenta zat, zit een wond die langzaam geneest. Dit komt omdat de baarmoeder samentrekt tot hij weer net zo klein is als voor de zwangerschap. Je kraamhulp vraagt je iedere dag naar het vloeien, je ontlasting, je borsten en je hechtingen. Ze houdt je herstel goed in de gaten.
Tips voor dag 1
- Plassen kan best pijnlijk zijn. Toch is het belangrijk regelmatig je blaas te legen, zodat je baarmoeder beter kan samentrekken. Gebruik een fles met lauw water en laat dat tijdens het plassen over je vagina stromen. Dan bijt de urine niet zo.
- Vertrouw op jezelf. Je bent moeder, jij kan dit! Luister altijd naar je intuïtie, je voelt aan wat je kindje nodig heeft.
- Doe rustig aan. Slaap genoeg en neem bedrust. Het kraambezoek kan ook nog even wachten en laat het huishouden voor wat het is.
- Stel vragen aan je kraamhulp. Als je iets niet weet, of twijfelt, is er in de eerste week een helpende hand. Maak daar ook gebruik van.
- Praat over je emoties. Die kraamtranen horen erbij, maar het kan best intens zijn. Door te praten over je emoties, zowel het geluk als je verdriet, kan je ze beter verwerken.
- Geniet! De kraamtijd is een heerlijke periode om te genieten van je nieuwe gezinslid. Knuffel lekker met je baby of doe hem of haar in bad. Geniet van deze momenten.
Dag 2
Vandaag gaat je baby voor het eerst in bad. Dit gebeurt pas op dag 2 omdat het huidsmeer nog moet intrekken. Waarschijnlijk ben je zelf nog te zwak om je baby in bad te doen, dus de kraamhulp helpt daarbij. Ze kan het badje bij je in de slaapkamer zetten, zodat je vanuit bed mee kan genieten. De meeste baby’s vinden het heerlijk in het warme badje. Maar bij het eruit halen zal je een hard gekrijs horen. De kou buiten het badje vinden ze niet zo lekker. Je baby zal vandaag nog wat misselijk zijn, maar vaak is het al een stuk minder. Zelf heb je waarschijnlijk last van spierpijn van de bevalling. Slecht nieuws: die wordt morgen misschien nog wel erger. Maar er is ook goed nieuws: je hebt je darmen bij de bevalling zo leeg geperst, dat het meestal 4 dagen duurt voordat je weer ontlasting hebt. Daar hoef je je dus nog even geen zorgen over te maken.
‘Krijg je visite? Schroom niet om ze ook op tijd weer weg te sturen. Jij en je partner hebben rust nodig. Daarnaast ben je al snel weer een uur verder als je je baby nog moet verschonen en voeden.’
Dag 3
Het bloedverlies neemt bij jou wat af en je borsten beginnen iets te stuwen. Je voelt jezelf alweer wat fitter. Geef je flesvoeding? Stimuleer de borsten dan niet en laat ze zoveel mogelijk met rust. Ander stimuleer je de melkproductie en krijg je alleen maar meer stuwing. Geef je wel borstvoeding? Dan komt het vanaf vandaag meestal goed op gang. Heb je last van beginnende tepelkloven? Zorg dan dat je tepels zo goed mogelijk droog blijven. Het is goed voor de genezing van kloven om zoveel mogelijk bloot te slapen. Zo blijven je tepels goed droog en er komt zuurstof bij wat de genezing bevordert.
Je partner heeft recht op een week kraamverlof. Ook voor partners is een bevalling een ingrijpende gebeurtenis. Zij hebben ook slaaptekort en krijgen te maken met verschillende emoties. Daarnaast wordt van hen gevraagd veel te regelen. Ze ontvangen het kraambezoek en zorgen voor boodschappen. Ga samen af en toe even op bed liggen en geniet van de rust of doe een dutje. Zowel jij als je partner hebben dit nodig.
Dag 4
Rond dag 4 krijgt je baby een hielprik. Met deze prik wordt je baby gecheckt op 25 ziekten. Bij een positieve uitslag is een snelle behandeling van groot belang, bijvoorbeeld om een ernstige handicap te voorkomen. Je eigen kraamverzorgende, verloskundige of iemand van de GGD doet de hielprik. Zorg dat het hieltje goed warm is voor de prik, zo stroomt het bloed er makkelijker uit om op te vangen. Baby’s huilen meestal even. Geef voeding na het prikje om je baby te troosten.
Op deze dag heb jij waarschijnlijk weer voor het eerst harde ontlasting. Niet iets waar je naar uitkijkt, zeker als je hechtingen hebt. Neem de tijd voor de ontlasting en ga rustig op het toilet zitten. Ga niet drukken en wacht tot de ontlasting vanzelf komt. Heb je last van één bepaalde hechting? Je kan de verloskundige vragen deze eruit te halen. Vaak is het de achterste hechting, die kan er de 4e dag meestal wel uit.
Dag 5
Elke dag voel je iets fitter. De wond bij je vagina gaat waarschijnlijk al wat slinken. Als je gehecht bent, zal je merken dat de hechtingen wat gaan trekken. Doet het pijn? Dan kan zitten in een laagje sodawater wat verlichting geven, net als even spoelen met koud water. Ook al voel je je fit vandaag, neem toch voldoende rust. Als je te snel alles weer oppakt, zal je merken dat je na 2 weken een flinke terugslag krijgt. De kraamdagen zijn er niet voor niets, maak er gebruik van. Wel kan je vanaf vandaag waarschijnlijk voor het eerst zelf je baby in badje doen. Luister goed naar je eigen lichaam wat je wel en niet aankan.
Dag 6
Inmiddels kan je al best veel zelf. De kraamhulp kijkt nog wel over je schouder mee. Probeer wat meer uit bed te gaan om te wennen aan lichaamsactiviteit. Neem wel nog steeds voldoende rust, luister goed naar je lichaam. Bij je baby is het navelstompje, waar ooit de navelstreng aan vast zat, nu zwart van kleur. Dit betekent dat het goed is ingedroogd. Meestal valt het navelstompje tussen dag 6 en 8 er vanzelf af.
Dag 7
Je bent inmiddels al aardig op de been en je kan jezelf goed redden. Nog steeds ben je wel sneller moe, dat duurt ook nog wel een paar maanden. Knuffel veel met je baby, dit heeft het nodig om zich geborgen en beschermd te voelen. Tijdens de eerste periode buiten je buik heeft je baby ontzettend veel nieuwe indrukken en prikkels te verwerken. Troost hem of haar als dit nodig is. Zelf verlies je inmiddels al een stuk minder bloed waardoor normaal maandverband volstaat. Wel kan je af en toe nog een stolsel verliezen. Vandaag gaan je hechtingen eruit. Dit doet geen pijn, misschien voelt het wat vervelend. Maar wat een opluchting als ze eruit zijn!
Dag 8
Dit is de laatste dag met ondersteuning van je kraamhulp. Aan de ene kant voel je een soort angst om alles opeens alleen te doen. Aan de andere kant is het ook fijn om weer je huis voor jezelf te hebben. Het kan wat onwennig aanvoelen. Vraag niet teveel van jezelf. Ook al zijn de kraamdagen voorbij, je bent nog niet volledig herstelt. Dus doe het rustig aan. Ook komt vandaag de verloskundige voor het laatst langs. Jullie voeren een afsluitend gesprek over de bevalling en wat je de komende weken kan verwachten om je eigen herstel te bevorderen. Ook geeft ze advies over anticonceptie.
Het belangrijkste advies blijft: rust goed uit! Alleen dan geniet je optimaal van je kleintje.
