En dan? Dan begint het pas, het leven in je nieuwe rol als moeder. Dat het behoorlijk zoeken kan zijn weet ik zelf maar al te goed. Toen ik in 2016 voor het eerst zelf moeder werd na een zwangerschap en bevalling vol complicaties vond ik het eerste jaar behoorlijk pittig. De begeleiding en voorlichting over de kraamperiode staat in schril contrast met de intensieve begeleiding en voorlichting die je krijgt als zwangere. En dat terwijl de grootste verandering in je leven pas plaatsvindt ná de geboorte. Het werd mijn nieuwe missie: aanvulling bieden op de zorg die al geboden wordt vóór de bevalling. Dat doe ik door middel van het geven van kraamcursussen waarbij ik ouders voorlichting geef en moeders begeleid in hun nieuwe rol.
Negen maanden op en negen maanden af
Een onderwerp waar ik tijdens de cursussen veel vragen over krijg is sport en beweging. Hoe zorg je dat je na je bevalling weer in shape komt. Wat kan je wel en beter niet doen? Voordat ik daar antwoord op kan geven eerst wat achtergrondinformatie over het herstel na een zwangerschap en bevalling.
Misschien heb je deze term weleens voorbij zien komen. Negen maanden op en negen maanden af. De eerste negen maanden staan voor de zwangerschap en de tweede negen maanden staan voor het lichamelijke herstel. Die eerste negen maanden klopt, die tweede is in werkelijkheid langer. Er staat namelijk een jaar voor het herstel bij een normaal verlopen zwangerschap en bevalling. Heb je complicaties gehad? Dan kan het zijn dat het voor jouw lichaam langer duurt om volledig te herstellen. Dat hoeft helemaal niet te betekenen dat je deze periode niet kan functioneren. Wat het betekent is dat je lichaam deze periode anders kan reageren dan voor je zwangerschap. Daar kan je rekening mee houden bij de activiteiten die je doet en de doelen die je jezelf stelt.
Bouw lichaamsbeweging rustig op
Wat veel moeders (en trainers) niet weten, is dat de bekkenbodem gemiddeld genomen pas na 6 maanden een belastbaar vermogen heeft van 50%. Bij 9 maanden ligt dat rond de 75%. Dit heeft onder andere te maken met het herstel van bindweefsel. Het gevolg van een te vroege overbelasting van de bekkenbodem kan later voor veel klachten zorgen. Bijvoorbeeld een drukkende pijn in het bekken, pijn in de (onder)rug en moeite met het ophouden van ontlasting en urine. Regelmatig krijgen vrouwen met urineverlies de verkeerde diagnose. Er wordt dan beweerd dat ze een te zwakke bekkenbodem hebben. Ze krijgen verstevigende oefeningen mee die het probleem alleen maar groter maken. De enorme hoeveelheid maandverband in de supermarkt, bedoelt om urine op te vangen, kan de indruk geven dat urineverlies er nou eenmaal bij hoort. Niet dus. Mijn advies is: bewegen is zeker goed voor je herstel maar wel rustig aan. Ga de eerste zes maanden wandelen, fietsen of zwemmen en bouw daarna het sporten heel rustig op onder goede begeleiding. Twijfel je of heb je klachten? Bezoek altijd een bekkenfysiotherapeut die gespecialiseerd is in zwangerschap en de postpartumperiode. Accepteer dat je lichaam tijd nodig heeft om te herstellen. Met geduld, aandacht en goede begeleiding kom je echt weer in shape.
Tegenstrijdige gevoelens
Een ander punt waar veel moeders tegenaan lopen, is dat ze soms moeite hebben met tegenstrijdige gevoelens die ze ervaren in hun nieuwe rol als moeder. Het is bijzonder EN intens. Het is genieten EN afzien. Het is mooi EN rauw. Het is intuïtief weten EN zoeken. Het is een nieuwe verdieping EN verwijdering van jezelf. En dat soms allemaal op één dag. Dat maakt het ook zo lastig om het moederschap in woorden en emoties te vatten en om hier vooraf een voorstelling van te maken. Laat staan realistische verwachtingen. Dus hoe doe je dat dan, jezelf voorbereiden op of groeien in het moederschap?
Ik denk enerzijds dat het heel verstandig is om je vooraf alvast te verdiepen in de kraamtijd. Hiermee vergaar je de benodigde praktische kennis en vaardigheden. Dat maakt de overgang naar je nieuwe rol als moeder minder groot en het draagt bij aan meer realistische verwachtingen.
Anderzijds is het belangrijk om met zoveel mogelijk liefde, geduld en compassie naar het proces van moederschap te kijken. Naar alle fouten die je gaat maken, alle nieuwe grenzen die je zal gaan verkennen en accepteren dat groeien in je nieuwe rol als moeder tijd en geduld kost. Het is een proces, net zoals een zwangerschap dat is. Met mooie en minder mooie momenten. Misschien is dat wel wat ze bedoelen met negen maanden op en negen maanden af. Het duurt negen maanden om een kind te laten groeien en negen maanden om als moeder te groeien.
