Eigenlijk kan ik het niet veel moeilijker of makkelijker maken dan dit: het enige wat je als partner tijdens een bevalling moet doen is je vrouw steunen. Eerlijk gezegd kan je ook niet zo heel veel meer doen. Ik merkte bij de bevalling van mijn geliefde dat ze heel erg bezig was met zichzelf en onze dochter. Beide keren overigens. En dat is logisch. Zodra de weeën beginnen, begint het lichaam zich langzaam klaar te maken voor de geboorte. Die weeën zijn pijnlijke – en in hevigheid toenemende – samentrekkingen van de baarmoeder, die ervoor moeten zorgen dat de baarmoeder zich ontsluit, zodat de baby eruit kan. En die weeën kunnen behoorlijk lang aanhouden. Een gemiddelde bevalling duurt namelijk 12 uur, maar sta niet te kijken als je vrouw 20 uur aan het werk moet. En hoewel zij fysiek aan het werk gaat en de partner de pijn van de weeën niet kan overnemen, kan je er wel zoveel mogelijk aan doen om de bevalling zo rustig en prettig mogelijk te houden.
Dit begint vaak met een bevalplan. Toen mijn geliefde aan het eind van haar zwangerschap was, vroeg de verloskundige ons naar het bevalplan. Ik grapte dat het plan vooral was dat de baby er ongeschonden uit zou komen. Een afgemeten gezicht van de verloskundige viel mij ten deel. Ja, wist ik veel, een bevalplan. De verloskundige legde uit wat ze bedoelde. Hoe beter een zwangere vrouw en haar partner de bevalling samen voorbereiden, hoe minder stress er is en hoe gemakkelijker de bevalling gaat. Gemiddeld genomen natuurlijk. Dus mijn geliefde en ik maakte een plan. En dat bevalplan beviel.
Alleen al het samen bespreken hoe de ideale bevalling eruitzietis een steun voor menig zwangere vrouw. Het is duidelijk dat ze er niet alleen voor staat. Alles komt aan de orde in dat gesprek. Waar wil ze bevallen: thuis of in het ziekenhuis? Wie wil ze dat erbij zijn: alleen jij, of bijvoorbeeld ook ouders? Wil ze dat de verloskundige al in een vroeg stadium komt? Wil ze pijnstilling? Weten jullie wat de mogelijkheden zijn? En als de bevalling dadelijk in volle gang is: wil ze dan muziek aan? Of kaarsjes? Of geurolie? Kortom: een goede voorbereiding is het halve werk.
En nu we het toch over voorbereiding hebben: denk mee met wat er allemaal klaar moet zijn en staan voor als de baby er is. Zodra de bevalling begint is er nog tijd genoeg voor de baby er is, maar geloof me: die zal je niet benutten om de plintjes in de babykamer vast te zetten of om eens rustig een koffertje in te pakken met kleding voor je vrouw, baby én jezelf, mochten jullie (onverhoopt) naar het ziekenhuis moeten. Het is nooit helemaal duidelijk wanneer de weeën zullen beginnen. De kans dat het op de uitgerekende datum begint is zelfs zeer zeldzaam (minder dan 5%). Zorg ervoor dat twee weken voor de uitgerekende datum alles klaar is en klaarstaat. Dat scheelt jou en je zwangere geliefde een hoop stress!
Uiteraard ben je ook van grote steun als de bevalling begint, bij de eerste weeën. Als ik mijn geliefde mag geloven zijn die eerste weeën nog wel te doen. Niet prettig, maar te doen. Ze zijn volgens haar te vergelijken met hevige menstruatiepijn. De intensiteit neemt echter toe naarmate de baarmoedermond zich verder ontsluit. Er komt een moment dat je merkt dat je geliefde niet meer echt in staat is tot praten. Ze is dan volledig gefocust op de weeën, de pijn en de ademhaling. Laat haar in haar concentratie en begin niet een gezellig kletsje over wat de buurvrouw je die middag allemaal heeft verteld. Tel en time de weeën. Je vrouw is hard aan het werk, dus je mag er niet vanuit gaan dat ze zelf met een stopwatch rustig gaat zitten kijken of de weeën regelmatig komen en hoeveel tijd ertussen zit. Komen de weeën regelmatig en is de tijdspanne ertussen kort (minder dan twee minuten), zorg dan dat je de verloskundige belt. Maakt niet uit op welk uur van de dag. Of nacht. Maak je je zorgen, bel dan ook de verloskundige.
Waar de bevalling ook zal plaatsvinden, of dat nu thuis is of in het ziekenhuis, het zal je vrouw goed doen als je een behaaglijke situatie creëert waarbij zij zich goed voelt. En tegelijkertijd moet je bedenken dat je alles goed kan doen (en doet!), maar toch de wind van voren krijgt. Want of je nu wil of niet: jij bent gedurende al die uren ook haar favoriete bliksemafleider. Als zij een natte lap op haar hoofd wil, breng jij een natte lap. Als zij je arm tot snot wil knijpen, laat je dat toe. Als zij wil dat je je mond houdt, hou je je mond. En over je eigen staat van zijn kunnen we kort zijn. Ben je moe. Telt niet. Ben je zwak, ziek, misselijk. Telt niet. Heb je 41 graden koorts. Telt niet. Je geliefde ligt namelijk een kind te baren, en jij moet er voor haar zijn. Het is daarbij vooral belangrijk dat je er voor haar bent en haar geruststelt. Veel vrouwen geven gedurende de bevalling aan dat ze het niet meer aankunnen, dat ze terug willen, dat ze het kind liever willen laten zitten. En het is aan jou om als een soort coach te blijven motiveren. Dat kan in sommige gevallen ook prima door constant je mond te houden.
Na al die uren werk worden jullie beloond met een prachtig kind. Je vrouw heeft al het zware werk geleverd (hierbij een diepe buiging voor alle vrouwen die ooit een kind hebben gebaard), maar je mag best een beetje met trots zeggen dat jullie het samen hebben gedaan. En misschien dat Onze Lieve Heer het toch goed had, toen hij besloot dat het baren aan vrouwen overgelaten moest worden.
Willem Bisseling is schrijver van ‘Vader op komst: wat je als moderne vader kunt verwachten (en doen!)’. Hij is verloofd en heeft twee dochters van 3,5 jaar en 11 maanden.
