Inhoud artikel

Help, mijn hormonen gaan met me aan de haal!

’Het zijn de hormonen!’, dit is een vaak gehoorde uitspraak bij zwangere vrouwen. En dat klopt als een bus, want de hormonen gieren door je lijf tijdens je zwangerschap. Je kan schommelen tussen onverklaarbare huilbuien en intens geluk. Oké, stemmingswisselingen zijn heel normaal dus. Want zwangerschapshormonen hebben een essentiële functie voor, tijdens en na je zwangerschap. Maar waar komen deze hormonen vandaan?

Emotionele achtbaan

Tussen de zes en twaalf weken bevind je jezelf in een enorme emotionele achtbaan. Daarna raakt je lichaam wat meer gewend aan de hormonen. Ook nemen andere zwangerschapskwaaltjes na week 12 af. Je hebt dus het meest last in het eerste trimester. Het tweede trimester, na week 12, voelt waarschijnlijk al een stuk prettiger. Dan kanje echt genieten van je zwangerschap. Maar tegen het einde van de zwangerschap, in het derde trimester, kan je weer wat meer last krijgen van onder andere stemmingswisselingen. Je lichaam maakt zich klaar voor de geboorte en daar horen zwangerschapshormonen bij. Die zorgen ervoor dat je lichaam klaar is voor de bevalling.  

Het hCG-hormoon

Wanneer je een zwangerschapstest doet, is humaan choriongonadotrofine (hCG) het hormoon dat via de test laat zien dat je zwanger bent. Het komt namelijk voor in je bloed en je urine. Direct na de innesteling van een bevruchte eicel wordt hCG aangemaakt wat ervoor zorgt dat de eileiders geen nieuwe eicellen gaan rijpen. Het ondersteunt ook de groei van je baby door vet om te zetten in energie. Door het hCG-hormoon kan je last krijgen van misselijkheid, vaak moeten plassen, hoofdpijn, duizeligheid, vermoeidheid, gevoelige borsten en stemmingswisselingen.   

Oestrogeen, hét vrouwelijke geslachtshormoon

Oestrogeen is hét vrouwelijke geslachtshormoon. Het heeft jou laten groeien van klein meisje tot de vrouw die je nu bent. Onder andere de ontwikkeling van vrouwelijke geslachtskenmerken, je eerste menstruatie en de ontwikkeling van je borsten werden gestimuleerd door het hormoon oestrogeen. Tijdens de zwangerschap bevordert het de bevruchting, zorgt het voor een optimaal baarmoederslijmvlies voor de innesteling en het maakt je lichaam soepeler om je baby de ruimte te geven. Er zijn verschillende kwaaltjes die je aan dit hormoon te danken hebt. Denk aan misselijkheid, een grotere eetlust, stemmingswisselingen, zwangerschapsmasker, zwangerschapsstriemen (striae), spataderen en minder zin in seks.  

Beschermengel progesteron

Dit is de ‘beschermengel’ van de groeiende baby in je buik. Samen met oestrogeen reguleert progesteron je menstruatiecyclus. Het zorgt ervoor dat je baarmoederwand in goede conditie blijft en het voorkomt het afstoten van het embryo door je lichaam. Ook stimuleert het de aanmaak van de slijmprop die je baby beschermt tegen invloeden van buitenaf. Progesteron zorgt er ook voor dat je kindje van voedingsstoffen wordt voorzien voordat de placenta af is. Het ondersteunt de klieren in je baarmoederwand bij het voorzien van voedsel. Zwangerschapskwaaltjes als vaak moeten plassen, duizeligheid, zwangerschapsdementie, vermoeidheid, brandend maagzuur en spataderen worden veroorzaakt door progesteron.  

Borstvoedingshormoon prolactine

Prolactine wordt tijdens je zwangerschap al aangemaakt, maar de effecten van dit hormoon merk je pas na de geboorte van je kleintje. Dit zwangerschapshormoon is verantwoordelijk voor de productie van moedermelk. Daarom wordt het ook het borstvoedingshormoon genoemd. De groei van melkkanaaltjes en melkkliertjes in je borsten gebeurt al tijdens de zwangerschap. Dat dit hormoon haar werk doet, merk je aan je grotere en gevoeligere borsten en je veranderende tepels. Prolactine zorgt ervoor dat je goed voorbereid bent op het geven van borstvoeding.  

Oxytocine, een veelzijdig zwangerschapshormoon

Het heerlijke knuffelhormoon, en o zo belangrijk. Dit zwangerschapshormoon is onmisbaar voor de borstvoeding. Oxytocine zorgt voor de toeschietreflex. Zodra je kindje aan je tepel zuigt, zorgt het voor het toestromen van de melk. Maar dit is nog niet alles. Oxytocine stimuleert de hechting tussen jou en je kindje, draagt haar steentje bij aan de bevruchting, zorgt voor de weeën en vermindert het bloedverlies tijdens de bevalling. Een heel veelzijdig zwangerschapshormoon dus.   

Beweeglijke bekken dankzij relaxine

Merk je dat je gewrichten tijdens de zwangerschap wat weker worden met als gevolg rugklachten en bekkeninstabiliteit? Dat komt door het zwangerschapshormoon relaxine. Het verslapt de steungevende banden van je gewrichten. Daardoor wordt je bevalling een stuk makkelijker gemaakt. Door de beweeglijkheid in je bekken kan je baby er tijdens de bevalling beter doorheen.  

Groeihormoon HPL

Samen met progesteron en hCG zorgt Humaan Placentair Lactogeen (HPL) ervoor dat het embryo niet door je lichaam wordt afgestoten. Dat zou kunnen gebeuren, omdat er namelijk vreemd DNA van de vader in dit embryo zit. Het hormoon speelt daarnaast een belangrijke rol bij de suikerstofwisseling en het ondersteunt je baby bij de groei. Samen met een aantal andere hormonen remt HPL de werking van prolactine tijdens de zwangerschap, omdat je dan nog geen borstvoeding hoeft te geven. HPL verdwijnt na de bevalling snel uit je lichaam, zodat prolactine op dat moment wel haar werk kan doen.